Tarczyca wrażliwa jak motyl

Przewlekłe zmęczenie, brak energii, sucha skóra, rozdrażnienie, kłopot z utrzymaniem wagi, to symptomy, które mówią, że nasz organizm nie pracuje prawidłowo. Często tłumaczymy się tym, że dużo pracujemy, mało śpimy, a stres jest gwoździem do trumny. Kiedy jednak ten stan trwa kilka miesięcy warto przyjrzeć się dokładnie, dlaczego nasz organizm nie potrafi się zregenerować.
Dziś możemy mówić o pladze niedoczynności tarczycy, zwłaszcza u kobiet. A więc tarczyca może być powodem kłopotów z samopoczuciem i brakiem energii.

Kilka słow o tarczycy

Tarczyca to gruczoł, który produkuje trójjodotyroninę (T3), tyroksynę (T4) oraz kalcytoninę (CT). Hormony produkowane przez nią mają ogromny wpływ na cały organizm, ponieważ wpływają na funkcjonowanie większości tkanek w organizmie. Oddziałują na układ nerwowy, układ sercowo-naczyniowy, wpływają na metabolizm białek, tłuszczów, węglowodanów i cholesterolu. Tarczyca reguluje w aż 30% spoczynkową przemianę materii. Wysokie wartości TSH świadczą o obniżonej aktywności gruczołu, co wiąże się ze zwolnionym tempem metabolizmu i w rezultacie zwiększoną masą ciała. Osoba borykająca się z niedoczynnością tarczycy zgłasza wiele objawów:

• senność
• zmęczenie
• osłabienie
• zaparcia
• wypadanie włosów
• trudności z koncentracją
• zaburzenia pamięci
• przyrost masy ciała

Leczenie niedoczynności tarczycy w głównej mierze opiera się na leczeniu farmakologicznym. Polega na podawaniu hormonów tarczycy – najczęściej lewotyroksyny.
 
Wiele badań naukowych udowodniło ogromny wpływ tego, co jemy na funkcjonowanie tarczycy. Prawidłowo zbilansowana dieta bogata w odpowiednie witaminy i składniki mineralne pomaga w produkcji hormonów. Dieta w niedoczynności tarczycy powinna opierać się na zasadach prawidłowego żywienia. Według ogólnodostępnych norm żywienia osoba z niedoczynnością tarczycy powinna jadać 5 posiłków w równych odstępach czasu co 3-4 godziny. Śniadanie do godziny po przebudzeniu, ostatni posiłek najpóźniej 2-3 godziny przed snem. Regularne jadanie posiłków pozwala na utrzymanie równego poziomu glukozy we krwi oraz reguluje tempo metabolizmu. Warto zwrócić szczególną uwagę na składniki pokarmowe, które odgrywają znaczącą rolę w leczeniu niedoczynności tarczycy. Optymalną pracę tarczycy zapewni odpowiednia podaż jodu, żelaza, selenu, cynku i witaminy D3.

Jod

Jod jest niezbędny w syntezowaniu hormonów tarczycy, ponieważ jest częścią składową hormonów. Niedobór jodu powoduje wzrost wartości TSH oraz powiększenie gruczołu tarczycy i powstanie wola. Nawet niewielki niedobór jodu zaburza funkcjonowanie tarczycy. W Polsce niedobór jodu został rozwiązany przez jodowanie soli. Niedobór jodu występuje w rejonach, gdzie wykazano niską zawartość tego pierwiastka w glebie i powietrzu. Pokarmowym źródłem pierwiastka są ryby – makrela, dorsz, małże czy ostrygi. Warto pamiętać, że nadmiar jodu nie wpływa korzystnie na zdrowie, zwłaszcza kobiet w ciąży. Nadmiar jodu w Hashimoto może nasilać odpowiedź zapalną układu odpornościowego.

Żelazo

Kolejny składnik niezbędny w funkcjonowaniu tarczycy. Odpowiednia ilość żelaza zapewnia przemianę T4 w T3. Niedostateczna ilość żelaza w organizmie prowadzi do zmniejszonej syntezy hormonów tarczycy i zwiększenia wydzielania TSH, co w efekcie rozwija niedoczynność gruczołu. Niska zawartość żelaza w organizmie wiąże się ze spożywaniem produktów ubogich w pierwiastek lub z zaburzonym wchłanianiem w przewodzie pokarmowym. Typowym objawem niedoboru żelaza jest niedokrwistość. Jadłospis powinien zawierać produkty zbożowe – otręby pszenne, len, pestki dyni, zarodki pszenne; oraz mięso np. wątróbkę kurcząt.

Selen

Pierwiastek, który również uczestniczy w przemianie T4 w T3. Selen jest silnym przeciwutleniaczem, więc chroni tarczycę przed uszkodzeniami. Odpowiednia podaż selenu pozwala na utrzymanie prawidłowej masy ciała. Bogate w selen są ryby, skorupiaki, rośliny strączkowe, czosnek i orzechy brazylijskie. Decydując się na suplementację selenu należy być bardzo ostrożnym i uważać na produkty, w których stężenie selenu jest bardzo wysokie. Nadmiar selenu w organizmie daje objawy zatrucia.

Oprócz leczenia farmakologicznego, które jest konieczne, zmiana sposobu żywienia to najprostszy i najtańszy lek na świecie – a dla wielu także najtrudniejszy do wykonania.

Cynk

Pierwiastek potrzebny do syntezy i prawidłowego funkcjonowania tyroksyny. Niedobór może wynikać ze zbyt małej ilości cynku w pożywieniu, przyjmowania żeńskich hormonów, długotrwałego stresu lub infekcji. Bogate w cynk są zarodki pszenne, nasiona lnu, pestki dyni, kasza gryczana i jaglana.

Witamina D3

Coraz częściej podkreśla się wpływ witaminy D3 na prawidłowe funkcjonowanie gruczołu tarczycy. Badania przeprowadzone na zwierzętach pokazały, że odpowiednie stężenie tej witaminy zapobiega występowaniu chorób autoimmunologicznych, insulinooporności i otyłości. Niestety z pożywienia ilość przyswajanej witaminy D3 jest niewystarczająca, dlatego w okresie jesienno-zimowym zalecana jest suplementacja 2000 jednostek dziennie.

Składniki pokarmowe wolotwórcze

Substancje goitrogenne, czyli wolotwórcze, znajdują się w brukselce, kapuście, rzepie, kalafiorze, brokułach, truskawce i szpinaku. Goitrogeny wiążą się z jodem i upośledzają wbudowanie się jodu w cząsteczkę hormonu tarczycy. Nie oznacza to jednak, że osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy powinny zrezygnować ze wszystkich wymienionych wyżej warzyw i owoców. Obróbka termiczna dezaktywuje goitrogeny o 30%.
Osoby z podwyższonym TSH powinny zwrócić szczególną uwagę na gorczycę, orzeszki ziemne i soję. Produkty te mogą prowadzić do powstawania wola. Im wyższy poziom jodu w organizmie tym większa szansa na powstanie wola przy jedzeniu wyżej wymienionych produktów. We współczesnych badaniach wykazano, że kobiety spożywające duże ilości produktów sojowych odnotowany wzrost wartości TSH. Osoba z niedoczynnością tarczycy powinna z dużą ostrożnością jadać produkty z soi. Pacjenci z nietolerancją na mleko krowie powinni wymienić mleko sojowe na inne mleka roślinne np. migdałowe.

Makroelementy

Odpowiednia podaż białka ma kluczowe znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu cierpiącego na niedoczynność tarczycy. Źródła pełnowartościowego białka zwiększają tempo metabolizmu. Warto, aby na talerzu często znajdowało się mięso oraz ryby i rośliny strączkowe.
Węglowodany z niskim indeksem glikemicznym zasycają na kilka godzin i dbają o odpowiedni poziom glukozy we krwi. Zawierają więcej składników odżywczych oraz więcej błonnika, który eliminuje kłopot zaparć. Odpowiednia ilość błonnika wiąże związki toksyczne w jelitach, zapewnia uczucie sytości, zmniejsza stężenie glukozy i cholesterolu we krwi. Na talerzu powinny znaleźć się warzywa i owoce, które są cennym źródłem wielu witamin. Ciasta, słodycze, słodzone napoje są źródłem cukrów prostych, które nie są wskazane w niedoczynności tarczycy.
Wbrew pozorom osoba z niedoczynnością tarczycy nie powinna ograniczać spożywanego tłuszczu. Produkty bogate w tłuszcz powinny stanowić ok. 30% spożywanych kalorii w ciągu dnia. Bardzo istotna jest ilość i jakość spożywanych tłuszczów. Warto pamiętać, że bardzo ważna witamina D jest rozpuszczalna w tłuszczach. W niedoczynności tarczycy należy postawić na źródła roślinne czyli olej rzepakowy, olej lniany, oliwa z oliwek, orzechy, pestki i nasiona.

Jeśli zażywasz lewotyroksynę pamiętaj!

• Lek powinien być podawany rano, 30 minut przed posiłkiem, popity duża ilością wody.
• Produkty bogate w wapń i żelazo mogą osłabiać działanie leku. W związku z tym lek należy przyjmować 2 godzin przed posiłkiem bogatym w te pierwiastki.
• Suplementując żelazo lub węglan wapnia należy zachować 4 godzinną przerwę między lekiem a suplementem.
• Produkty sojowe mogą absorbować lewotyroksynę w przewodzie pokarmowym. Mleko sojowe powinno być wypijane w zbilansowanych ilościach.
• Poziom lewotyroksyny osiąga maksymalny poziom w krwioobiegu po 2-4h po przyjęciu leku. Kobiety karmiące powinny zapamiętać tę informację i, jeśli to możliwe, nie przystawiać w tym czasie maleństwa do piersi.

Aktywność fizyczna

Niedoczynność tarczycy w znacznym stopniu obniża tempo metabolizmu, łatwiej niż u osób zdrowych przybywa kilogramów, a samopoczucie nie pozwala na tryskanie energią. Osoby z niedoczynnością muszą wykazać się ogromną mobilizacją do aktywności fizycznej. Warto jednak przeznaczyć 30-40 minut 5 razy w tygodniu na choćby szybkie marsze. Aktywność fizyczna przyspiesza tempo metabolizmu oraz pozwala na spalenie kalorii.

Pełne spektrum ochrony taczycy

Czytając powyższy artykuł można dojść do wniosku, że wiele symptomów choroby można zniwelować odpowiednim sposobem żywienia. Dziś istnieje wiele rozwiązań, które pomogą wrócić do świetnej formy. Większość zmian możesz wprowadzić samemu w domu – zaczynając od snu i regularnych posiłków. Kiedy masz kłopot z suchością skóry czy wypadaniem włosów z rozwiązaniem przyjdzie Instytut Aspazja. Jesteśmy zwolennikiem holistycznych rozwiązań: leczenie farmakologiczne + zdrowy tryb życia + praca pacjenta w domu + nowoczesne rozwiązania kosmetologii i medycyny estetycznej tak, aby i ciało i duch był zdrowy.

ABY UMÓWIĆ SIĘ NA WIZYTĘ
ZADZWOŃ POD: 618407488

Pomyśl: czy nie warto zamiast hot-doga szybko zjedzonego na stacji benzynowej postawić na kawałek ryby i surówkę? Po prostu usiądź i zjedz. Przeznacz 15 minut swojego cennego czasu na posiłek zjedzony w spokoju. Uwierz, że warto! Twoje ciało odwdzięczy się dawką siły do działania! 
Więcej o żywieniu w niedoczynności tarczycy i wielu innych chorobach opowiem z przyjemnością na konsultacji dietetycznej.

TEKST ARCHIWALNY - opublikowany przed wprowadzeniem ustawy o wyrobach medycznych.