Osocze bogatopłytkowe w medycynie sportowej i ortopedii

Metoda leczenia z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego cieszy się stale rosnącą popularnością za sprawą pozytywnych efektów terapeutycznych. Osocze bogatopłytkowe ma szerokie zastosowanie w ortopedii, medycynie sportowej oraz medycynie estetycznej. Dziś skupimy się na ortopedii.

Co to jest osocze bogatopłytkowe?

To fenomenalna terapia leczenia urazów i schorzeń narządu ruchu, dawniej dostępna jedynie dla sportowców z pierwszych stron gazet. Szybki powrót do pełnej aktywności jest szczególnie istotny dla ludzi utrzymujących się ze sportu. Obecnie ta metoda leczenia jest coraz szerzej stosowana i osiągalna dla każdego. Osocze bogatopłytkowe pobudza naturalne procesy gojenia i regeneracji tkanek. Efekty leczenia są znacznie lepsze i stabilniejsze, niż przy użyciu innych metod leczenia. Pacjenci szybciej odczuwają poprawę i wracają do aktywności sprzed urazu, przy jednocześnie mniejszym zapotrzebowaniu na inne leki.

Ze względu na pochodzenie osocza z organizmu pacjenta (autologiczne) jest to metoda wyjątkowo bezpieczna. Zaletą tej terapii jest wykorzystanie naturalnych mechanizmów naprawy tkanek przez ich pobudzenie i stymulację, bez ingerencji sztucznymi substancjami. Leczenie jest bezpieczne i praktycznie pozbawione działań niepożądanych, w tym reakcji alergicznych, które mogą pojawić się po podaniu innych preparatów.

Osocze bogatopłytkowe – PRP (Platet Rich Plasma) jest autologiczną frakcją krwi bogatą w płytki krwi i związane z nimi czynniki wzrostu, które po podaniu w miejsce uszkodzonej chrząstki, mięśnia, ścięgna lub więzadła stymulują i wspomagają naturalny proces gojenia.

Wskazania do podania osocza bogatopłytkowego

Skoncentrowane osocze bogatopłytkowe może być stosowane zarówno u osób młodych, jak i starszych. Wspomaga leczenie urazów sportowych i przeciążeniowych. Ma zastosowanie w leczeniu opóźnionego zrostu kostnego i braku zrostu. Najczęściej osocze wykorzystuje się w leczeniu:

• zmian przeciążeniowych przyczepów ścięgnistych (entezopatiach), jak kolano skoczka, łokieć tenisisty i golfisty, zapaleniu rozcięgna podeszwowego,
• zmian zwyrodnieniowych ścięgien (tendinopatiach), np. ścięgna Achillesa,
• ostrogi piętowej,
• przewlekłych i ostrych urazów ścięgien i mięśni,
• zespołach bólowych stawu ramiennego (zapalenie kaletki podbarkowej, zespół cieśni podbarkowej, zmiany zwyrodnieniowe stawu ramiennego),
• opóźnionego zrostu i braku zrostu (staw rzekomy),
• zapaleniu mięśni przywodzicieli uda,
• po skręceniach stawu skokowego,
• wspomagająco po leczeniu operacyjnym więzadeł krzyżowych stawu kolanowego, ATFL , ścięgna Achillesa,
• trudno gojących się ran, np. w przebiegu stopy cukrzycowej, urazowych uszkodzeniach chrząstki stawowej i chondromalacji.

Trudności w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów stanowią narastający problem społeczny i medyczny. Duże stężanie czynników wzrostu może korzystnie wpływać na mikrośrodowisko stawu, spowalniając a nawet odwracając proces jego uszkodzenia.

Przeciwwskazania do leczenia osoczem bogatopłytkowm

Metoda jest na tyle bezpieczna, że przeciwwskazania są znikome i są to:

• ciąża i karmienie piersią,
• choroby autoimmunologiczne,
• opryszczka i inne zakażenia skóry,
• zaburzenia krzepliwości krwi,
• zaburzenia liczby i funkcji płytek krwi,
• choroba nowotworowa.

Jak działa osocze bogatopłytkowe?

Osocze bogatopłytkowe cechuje znacznie zwiększone stężenie tzw. płytkowopochodnych czynników wzrostu zawartych w ziarnistościach α płytek krwi. Czynniki te pełnią kluczową rolę w procesach regeneracji tkanek, co stanowi istotę działania osocza bogatopłytkowego (PRP). W zależności od metody, osocze bogatopłytkowe zawiera od 2-9 razy większe stężenie płytek w jednostce objętości niż normalna krew obwodowa (1mln/mm³ vs. 150-450 tys./ mm³). Badania wskazują, że zagęszczenie mniejsze niż dwukrotne, nie ma działania przyspieszającego gojenie tkanek. Również większe zagęszczenie nie poprawia efektów leczenia. Płytkowopochodne czynniki wzrostu są nieaktywnymi białkami zmagazynowanymi w ziarnistościach płytek krwi. W ciągu godziny po aktywacji 95% ziarnistości ulega sekrecji. Do najważniejszych czynników wzrostowych zawartych w ziarnistościach należą: transformujący czynnik wzrostu β1 (TGF-β1), płytkowopochodny czynnik wzrostu (PDGF), insulinopodobny czynnik wzrostu 1 (IGF-1), naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu (VEGF), nabłonkowy czynnik wzrostu (EGF) i czynnik wzrostu fibroblastów (FGF). 

Efektem działania wyżej wymienionych białek są:

• tworzenie macierzy zewnątrzkomórkowej,
• namnażanie komórek,
• tworzenie nowych naczyń krwionośnych,
• przyspieszenie procesów naprawy i gojenia (epitelizacja),
• różnicowanie się komórek,
• namnażanie i różnicowanie chondroblastów, osteoblastów oraz fibroblastów,
• synteza kolagenu.

Na czym polega zabieg z wykorzystaniem PRP?

Osocze bogatopłytkowe otrzymuje się z krwi obwodowej pacjenta poddanej następnie specjalnej obróbce polegającej na wirowaniu i rozdzieleniu elementów morfotycznych krwi w zależności od ich ciężaru, co skutkuje zagęszczeniem płytek. Skoncentrowane, bogate w płytki osocze podaje się następnie w zmienione chorobowo więzadła, ścięgna, mięśnie lub stawy.

Bezpieczeństwo zabiegu podania PRP

Zabieg jest małoinwazyjny, bezpieczny i naturalny. Z podaniem osocza nie wiąże się ryzyko reakcji alergicznej, przeniesienia choroby zakaźnej, wystąpienia nietolerancji czy pojawienia się niekorzystnych reakcji immunologicznych. Przejściowo może pojawić się nawet silny ból w miejscu podania, wymagający zastosowania okładów chłodzących oraz leków przeciwbólowych. W przypadku podania PRP w obrębie kończyny dolnej może zaistnieć potrzeba jej krótkotrwałego unieruchomienia, co wiąże się z koniecznością stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej. Dla zwiększenia skuteczności podanie PRP często łączy się z podaniem komórek macierzystych.

TEKST ARCHIWALNY - opublikowany przed wprowadzeniem ustawy o wyrobach medycznych.