Skóra trądzikowa

Skóra trą­dzi­ko­wa cha­rak­te­ry­zu­je się na­si­lo­nym ło­jo­to­kiem, wy­ni­ka­ją­cym z nie­pra­wi­dło­wo­ści w pracy gru­czo­łów ło­jo­wych. Trą­dzik, który to­wa­rzy­szy temu ty­po­wi skóry jest po­wszech­ną cho­ro­bą w kra­jach roz­wi­nię­tych prze­my­sło­wo – do­ty­czy on głów­nie osób w okre­sie doj­rze­wa­nia i jest zwią­za­ny ze zmia­na­mi hor­mo­nal­ny­mi, lecz coraz czę­ściej ob­ja­wy utrzy­mu­ją się, aż do póź­nej do­ro­sło­ści. Gru­czo­ły ło­jo­we, które pro­du­ku­ją nad­mier­ną ilość sebum, spra­wia­ją, że cera staje się tłu­sta – świad­czy o tym jej błysz­cze­nie, a także in­dy­wi­du­al­ne od­czu­cie tłu­sto­ści skóry. Cera trą­dzi­ko­wa cha­rak­te­ry­zu­je się wy­kwi­ta­mi skór­ny­mi, czyli tzw. trą­dzi­kiem – po­ja­wia­ją się na niej za­skór­ni­ki i pro­sa­ki. Po­niż­szy opis do­ty­czy wzor­co­we­go typu skóry trą­dzi­ko­wej. Na­le­ży mieć na uwa­dze, że in­dy­wi­du­al­ne do­świad­cze­nia mogą się róż­nić od po­niż­szej cha­rak­te­ry­sty­ki w za­leż­no­ści od stanu zdro­wia, spo­so­bu życia oraz ro­dza­ju pie­lę­gna­cji cery. 
Na­le­ży mieć rów­nież na uwa­dze fakt, że skóra trą­dzi­ko­wa czę­sto wy­stę­pu­je w po­łą­cze­niu np. ze skórą tłu­stą, mie­sza­ną lub na­czy­nio­wą.

Skóra trą­dzi­ko­wa - ob­ja­wy

Gru­czo­ły ło­jo­we wy­stę­pu­ją prak­tycz­nie na całej po­wierzch­ni ciała, z wy­jąt­kiem we­wnętrz­nej stro­ny dłoni i spodniej czę­ści stóp. Czę­sto wy­stę­pu­ją w tzw. sku­pi­skach – w przy­pad­ku twa­rzy jest to stre­fa T, czyli czoło, nos i broda. Wiele czyn­ni­ków przy­czy­nia się do wzmo­żo­nej pro­duk­cji sebum, czyli wy­dzie­li­ny gru­czo­łów ło­jo­wych w tym ob­sza­rze – poza zmia­na­mi hor­mo­nal­ny­mi i dzia­ła­niem stre­su, wpływ na to ma nie­wła­ści­wa pie­lę­gna­cja skóry, która prze­su­sza ją lub za­ty­ka uj­ścia gru­czo­łów. 
Rów­nież skłon­ność do ro­go­wa­ce­nia miesz­ków wło­so­wych spra­wia, że duże ilo­ści mar­twe­go na­skór­ka czo­pu­ją uj­ścia gru­czo­łów, co pro­wa­dzi do two­rze­nia się za­skór­ni­ków. Dzie­je się tak, po­nie­waż za­blo­ko­wa­ny łój staje się po­żyw­ką do roz­wo­ju bak­te­rii, głów­nie Pro­pio­ni­bac­te­rium acnes, dla któ­rych śro­do­wi­sko po­zba­wio­ne tlenu jest ide­al­ną prze­strze­nią do roz­wo­ju. Wy­gląd skóry trą­dzi­ko­wej za­le­ży od stop­nia na­si­le­nia zmian – de­li­kat­na po­stać cha­rak­te­ry­zu­je się wy­stę­po­wa­niem za­skór­ni­ków na twa­rzy, szyi, a nie­kie­dy rów­nież na klat­ce pier­sio­wej i ple­cach. 
Zmia­ny śred­nio­na­si­lo­ne cha­rak­te­ry­zu­ją się za­czer­wie­nie­niem skóry, po­ja­wie­niem się sta­nów za­pal­nych – kro­stek i gru­dek. W naj­cięż­szych przy­pad­kach stany za­pal­ne prze­kształ­ca­ją się w guzki i tor­bie­le sfe­ro­idal­ne. 

Po­wyż­sze zmia­ny kla­sy­fi­ku­je się w roz­róż­nie­niu na trzy stop­nie na­si­le­nia trą­dzi­ku:

• trą­dzik ła­god­ny – na­zy­wa­ny ina­czej za­skór­ni­ko­wym,
• trą­dzik umiar­ko­wa­ny – okre­śla­ny rów­nież mia­nem grudkowo-​krostkowego, 
• trą­dzik na­si­lo­ny – tzw. trą­dzik sku­pio­ny.

Źle le­czo­ny trą­dzik oraz nie­wła­ści­wa pie­lę­gna­cja skóry spra­wia­ją, że cho­ro­ba staje się upo­rczy­wa i pro­wa­dzi do po­wsta­wa­nia blizn oraz prze­bar­wień po­za­pal­nych. Wy­stę­pu­ją one naj­czę­ściej u osób z ciem­ną kar­na­cją. Są to pła­skie ob­sza­ry prze­bar­wio­nej skóry, które z cza­sem mogą ule­gać roz­ja­śnie­niu.

Naj­waż­niej­sze przy­czy­ny

Jedną z głów­nych przy­czyn po­wsta­wa­nia trą­dzi­ku są zmia­ny hor­mo­nal­ne, które ob­ja­wia­ją się głów­nie w okre­sie doj­rze­wa­nia, co tłu­ma­czy skalę wy­stę­po­wa­nia zmian u mło­dych dziew­cząt i chłop­ców. 
Gru­czo­ły ło­jo­we są szcze­gól­nie wraż­li­we na hor­mo­ny – w okre­sie doj­rze­wa­nia na­stę­pu­je fi­zjo­lo­gicz­ny wzrost po­zio­mu an­dro­ge­nów, które sty­mu­lu­ją gru­czo­ły do wy­dzie­la­nia sebum w ilo­ści prze­kra­cza­ją­cej na­tu­ral­ne po­trze­by skóry. W zde­cy­do­wa­nej więk­szo­ści przy­pad­ków trą­dzik za­ni­ka po okre­sie doj­rze­wa­nia, jed­nak w przy­pad­ku ko­biet, które bo­ry­ka­ją się z za­bu­rze­nia­mi hor­mo­nal­ny­mi, jak ze­spół po­li­cy­stycz­nych jaj­ni­ków (PCO) gru­czo­ły ło­jo­we nie za­prze­sta­ją in­ten­syw­ne­go wy­dzie­la­nia sebum. U obu płci czyn­ni­kiem sil­nie dzia­ła­ją­cym na ich pracę jest także wy­so­ki po­ziom stre­su.
Nad­mier­na pie­lę­gna­cja skóry sku­pio­na głów­nie na jej oczysz­cza­niu, pro­wa­dzi do zwięk­sza­nia po­draż­nie­nia. Jego wy­so­ki sto­pień po­wo­du­je nad­mier­ną pro­duk­cję sebum, co spra­wia, że two­rzy się ide­al­ne śro­do­wi­sko do roz­wo­ju bak­te­rii Pro­pio­ni­bac­te­rium acnes. Bak­te­rie te w wy­ni­ku zwięk­szo­ne­go na­mno­że­nia wy­wo­łu­ją stany za­pal­ne, a także przy­czy­nia­ją się do po­wsta­wa­nia czer­wo­nych, czę­sto wy­peł­nio­nych ropą zmian na skó­rze. In­ny­mi czyn­ni­ka­mi wpły­wa­ją­cy­mi na po­wsta­wa­nie zmian trą­dzi­ko­wych są pewne grupy leków, jak ste­ry­dy oraz za­wie­ra­ją­ce lit. Rów­nież uwa­run­ko­wa­nia ge­ne­tycz­ne wpły­wa­ją na praw­do­po­do­bień­stwo wy­stą­pie­nia trą­dzi­ku – w przy­pad­ku, gdy u oboj­ga ro­dzi­ców trą­dzik wy­stę­po­wał, bądź po­sia­da­ją oni cerę trą­dzi­ko­wą, praw­do­po­do­bień­stwo za­cho­ro­wa­nia jest wyż­sze niż w przy­pad­ku osób nie­ob­cią­żo­nych. Mimo to nie wy­ja­śnio­no jesz­cze udzia­łu czyn­ni­ków ge­ne­tycz­nych w pa­to­ge­ne­zie trą­dzi­ku.  

***Trą­dzik jest po­wszech­ną cho­ro­bą w kra­jach prze­my­sło­wych. Do­ty­czy on głów­nie osób w okre­sie doj­rze­wa­nia i jest zwią­za­ny ze zmia­na­mi hor­mo­nal­ny­mi, lecz coraz czę­ściej ob­ja­wy utrzy­mu­ją się aż do póź­nej do­ro­sło­ści. ***

Czyn­ni­ki sprzy­ja­ją­ce roz­wo­jo­wi trą­dzi­ku

Współ­cze­sna der­ma­to­lo­gia wy­róż­nia obec­nie czte­ry czyn­ni­ki, które sprzy­ja­ją roz­wo­jo­wi wy­stę­pu­ją­ce­mu już trą­dzi­ko­wi. Są to:

• ło­jo­tok, czyli nad­pro­duk­cja łoju – w wa­run­kach na­tu­ral­nych wy­stę­pu­je fi­zjo­lo­gicz­ne wy­dzie­la­nie sebum, które po­kry­wa włosy i skórę. Za­bu­rzo­ne wy­dzie­la­nie przy­czy­nia się do roz­wo­ju trą­dzi­ku, ale rów­nież bywa przy­czy­ną ło­jo­to­ko­we­go za­pa­le­nia skóry.
• nad­mier­ny wzrost bak­te­rii – w nor­mal­nych, fi­zjo­lo­gicz­nych wa­run­kach w miesz­kach wło­so­wych znaj­du­ją się bak­te­rie Pro­pio­ni­bac­te­rium Acnes, które nie mają szko­dli­we­go wpły­wu na or­ga­nizm. W sy­tu­acji, gdy mie­szek wło­so­wy zo­sta­je za­czo­po­wa­ny, bak­te­rie te nad­mier­nie się na­mna­ża­ją, co pro­wa­dzi do po­wsta­nia stanu za­pal­ne­go.
• nad­mier­ne ro­go­wa­ce­nie, czyli hi­per­ke­ra­to­za – zbyt duże wy­dzie­la­nie łoju pro­wa­dzi do nie­pra­wi­dło­we­go złusz­cza­nia mar­twych ko­mó­rek, co zwięk­sza praw­do­po­do­bień­stwo za­tka­nia miesz­ka wło­so­we­go i ufor­mo­wa­nia mięk­kie­go czopu. Po­wsta­nie ta­kie­go czopu spra­wia, że ścia­ny miesz­ka wło­so­we­go uwy­pu­kla­ją się, for­mu­jąc za­mknię­ty za­skór­nik.
• stan za­pal­ny – w na­si­lo­nych przy­pad­kach stanu za­pal­ne­go spo­wo­do­wa­ne­go na­mno­że­niem się bak­te­rii, ścia­ny miesz­ków wło­so­wych pę­ka­ją, a ich za­war­tość (m.in. bak­te­rie, li­pi­dy i frag­men­ty mar­twych ko­mó­rek) jest uwal­nia­na do ota­cza­ją­cych je tka­nek, co pro­wa­dzi do po­wsta­nia od­czy­nu za­pal­ne­go.

Wpływ stylu życia na skórę trą­dzi­ko­wą

Spo­sób życia ma nie­ba­ga­tel­ny wpływ na nasze zdro­wie. Ze­wnętrz­ne czyn­ni­ki nie wpły­wa­ją bez­po­śred­nio na po­ja­wie­nie się trą­dzi­ku, jed­nak wy­raź­nie mogą na­si­lać jego ob­ja­wy i pro­wa­dzić do po­gor­sze­nia stanu skóry trą­dzi­ko­wej. Naj­czę­ściej wśród ta­kich czyn­ni­ków wy­róż­nia się: 

• dietę bo­ga­tą w wę­glo­wo­da­ny,
• spo­ży­wa­nie dużej ilo­ści pro­duk­tów na­bia­ło­wych, zwłasz­cza mleka kro­wie­go,
• sto­so­wa­nie ostrych przy­praw,
• spo­ży­wa­nie kakao (za­ob­ser­wo­wa­ne je­dy­nie u czę­ści cho­rych),
• pa­le­nie pa­pie­ro­sów,
• sto­so­wa­nie pro­duk­tów do ma­ki­ja­żu, które blo­ku­ją pory.

We­dług badań, prze­pro­wa­dzo­nych przez na­ukow­ców z Uni­wer­sy­te­tu w Oslo pod prze­wod­nic­twem Jona Ad­re­sa Ha­lvor­se­na, ist­nie­je ści­sły zwią­zek po­mię­dzy po­ja­wie­niem się trą­dzi­ku, a spo­ży­wa­niem dużej ilo­ści cze­ko­la­dy i chip­sów, przy jed­no­cze­snym nie­do­bo­rze świe­żych wa­rzyw. 
Wnio­skiem, który wy­su­nę­li na­ukow­cy, z tego ba­da­nia prze­pro­wa­dzo­ne­go na gru­pie 3 775 mło­dych Nor­we­gów, jest to że niski in­deks gli­ke­micz­ny może peł­nić funk­cję ochron­ną przed roz­wo­jem trą­dzi­ku.

Jak dbać o skórę trą­dzi­ko­wą?

Od­po­wied­nia pie­lę­gna­cja skóry trą­dzi­ko­wej jest bar­dzo istot­na – źle do­bra­na może pro­wa­dzić do za­ostrze­nia ob­ja­wów. 

Głów­ne za­le­ce­nia to:

1. Sto­so­wa­nie żelu an­ty­bak­te­ryj­ne­go do mycia twa­rzy po­łą­czo­ne­go z let­nią wodą.
2. Re­gu­lar­ne usu­wa­nie ma­ki­ja­żu, sto­so­wa­nie to­ni­ku an­ty­bak­te­ryj­ne­go.
3. Sto­so­wa­nie kre­mów ma­tu­ją­cych i o wła­ści­wo­ściach an­ty­bak­te­ryj­nych.
4. W przy­pad­ku braku zmian rop­nych wy­ko­ny­wa­nie raz w ty­go­dniu de­li­kat­ne­go pe­elin­gu i sto­so­wa­nie ma­se­czek oczysz­cza­ją­cych.
5. Ko­rzy­sta­nie z kre­mów z fil­trem UVA/UVB.
6. Uni­ka­nie ką­pie­li sło­necz­nych, które po chwi­lo­wej po­pra­wie wy­glą­du skóry za­ostrza­ją stany za­pal­ne.
7. Ko­rzy­sta­nie z an­ty­bak­te­ryj­nych ko­sme­ty­ków do twa­rzy.
8. Dieta bo­ga­ta w owoce i wa­rzy­wa, uzu­peł­nia­nie jej wi­ta­mi­na­mi A, B2. B5 i so­la­mi cynku.
9. Uni­ka­nie ostrych po­traw.
10. Na­le­ży po­zo­stać pod stałą opie­ką le­ka­rza der­ma­to­lo­ga, który za­pla­nu­je le­cze­nie, prze­pi­sze od­po­wied­nie leki oraz za­le­ci naj­bar­dziej efek­tyw­ne za­bie­gi.
11. Wska­za­ne jest rów­nież ko­rzy­sta­nie z po­mo­cy ko­sme­to­lo­ga, który po­mo­że pro­fe­sjo­nal­nie oczy­ścić twarz – czę­sto­tli­wość wizyt 
12. po­win­na być uza­leż­nio­na od in­dy­wi­du­al­nych po­trzeb.

ABY DO­WIE­DZIEĆ SIĘ WIĘ­CEJ ZA­DZWOŃ POD: 618407488

Le­cze­nie – der­mo­ko­sme­ty­ki i za­bie­gi ko­sme­tycz­ne

Le­cze­nie trą­dzi­ku jest ko­niecz­ne – w sy­tu­acji, gdy zo­sta­nie ono za­nie­cha­ne, na twa­rzy po­ja­wią się bli­zny oraz prze­bar­wie­nia. Czę­sto zda­rza się, że mimo pra­wi­dło­wo pro­wa­dzo­ne­go le­cze­nia po­zo­sta­ją de­li­kat­ne bli­zny oraz wy­stę­pu­je hi­per­pig­men­ta­cja, czyli wspo­mnia­ne brą­zo­we prze­bar­wie­nia. 
Wszel­kie za­bie­gi ko­sme­tycz­ne po­win­ny zo­stać po­prze­dzo­ne kon­sul­ta­cją der­ma­to­lo­gicz­ną, pod­czas któ­rej le­karz do­bie­rze od­po­wied­nią te­ra­pię do­sto­so­wa­ną do po­trzeb skóry pa­cjen­ta. W trak­cie le­cze­nia wska­za­ne jest wy­ko­ny­wa­nie pro­fe­sjo­nal­ne­go oczysz­cza­nia skóry w ga­bi­ne­cie ko­sme­tycz­nym. Le­karz der­ma­to­log może za­le­cić sto­so­wa­nie der­mo­ko­sme­ty­ków – są to pro­fe­sjo­nal­ne ko­sme­ty­ki, pre­pa­ra­ty z po­gra­ni­cza me­dy­cy­ny i ko­sme­ty­ki, któ­rych za­da­niem jest pie­lę­gno­wa­nie i le­cze­nie skóry, jed­no­cze­śnie nie wy­wo­łu­jąc po­draż­nień. Spe­cjal­ne pre­pa­ra­ty my­ją­ce, tzw. mydła bez mydła, a także płyny mi­ce­lar­ne cha­rak­te­ry­zu­ją się od­czy­nem pH 5,5-6,5, dzię­ki czemu nie po­wo­du­ją na­si­le­nia sta­nów za­pal­nych, a także po­sia­da­ją wła­ści­wo­ści de­zyn­fe­ku­ją­ce i prze­ciw­za­pal­ne. Za­da­niem der­mo­ko­sme­ty­ków jest na­wil­że­nie, od­ży­wie­nie oraz zma­to­wie­nie skóry po­łą­czo­ne z ogra­ni­cze­niem ilo­ści pro­du­ko­wa­ne­go łoju – są one do­stęp­ne bez re­cep­ty, lecz na­le­ży pa­mię­tać, że źle do­bra­ne nie będą od­po­wied­nio wspo­ma­ga­ły le­cze­nia, dla­te­go w tym przy­pad­ku rów­nież jest ko­niecz­na kon­sul­ta­cja z der­ma­to­lo­giem. 
W sy­tu­acji, gdy mimo sku­tecz­ne­go le­cze­nia na twa­rzy po­zo­sta­ły zmia­ny po­trą­dzi­ko­we, czyli bli­zny i prze­bar­wie­nia, ist­nie­je moż­li­wość ich usu­nię­cia. We­dług le­ka­rzy naj­sku­tecz­niej­szą me­to­dą usu­wa­nia blizn jest za­bieg z wy­ko­rzy­sta­niem la­se­ra frak­cyj­ne­go CO₂, choć naj­czę­ściej wy­ko­nu­je się za­bie­gi mi­kro­der­ma­bra­zji oraz pe­elin­gi che­micz­ne. W In­sty­tu­cie Zdro­wia i Urody Aspa­zja do­stęp­ne są wszyst­kie te me­to­dy. Trą­dzik jest cho­ro­bą wy­ma­ga­ją­cą do­bo­ru in­dy­wi­du­al­ne­go i dłu­go­trwa­łe­go le­cze­nia, dla­te­go też za­le­ca się, by pa­cjen­ci przez ten czas prze­by­wa­li pod stałą opie­ką le­ka­rza der­ma­to­lo­ga. Efek­ty do­brze pro­wa­dzo­ne­go le­cze­nia za­czy­na­ją być wi­docz­ne już po kilku ty­go­dniach.

ZA­DZWOŃ POD NUMER 8 407 488 LUB 518 594 270 I UMÓW SIĘ NA WI­ZY­TĘ!

TEKST AR­CHI­WAL­NY - opu­bli­ko­wa­ny przed wpro­wa­dze­niem usta­wy o wy­ro­bach me­dycz­nych.